Vòi voi (là vì cụm hoa của cây giống như hình vòi con voi), còn gọi là cẩu vĩ trùng, đại vĩ đạo, tên khoa học là Heliotropium indicum, thuộc họ Vòi voi (Borraginaceae). Cây mọc hoang khắp nơi, dân gian thường dùng toàn cây, hái về phơi khô hoặc dùng tươi.
– Loại cây này vị đắng nhẹ, hơi the, mùi hăng, tính mát, có tác dụng tiêu độc, tiêu viêm, dùng trong các trường hợp phong thấp, viêm gân do chấn thương. Có thể thu hái dược liệu quanh năm (nên nhổ cả cây, rửa sạch, phơi khô, cất dùng dần).
– Khi bị phong thấp, đầu gối sưng tấy, các khớp xương khó cử động hoặc viêm gân do chấn thương, lấy 20-40 g cây vòi voi khô sắc lấy nước uống trong ngày. Đồng thời, dùng cây tươi giã giập, sao với rượu, bọc trong gạc đắp lên chỗ tổn thương. Nên đắp lúc nóng, thay vài lần trong ngày.
Lá cây vòi voi có những đặc tính sau: Chất làm se thắc, Hạ sốt, cho những bệnh nhân bị sốt cao, Giảm đau, Đơn thuốc cho những mụt nhọt.
Sử dụng tổng hợp, lá và chồi non dùng để trị :
– Nổi mày đay urticaire,
Phương cách ngâm trong nước nấu sôi infusion,
– với một liều lượng nhỏ sẻ điều hòa kinh nguyệt,
– nhưng dùng với một liều lớn sẻ trụy thai abortive.
Phương cách nấu sắc lá vòi voi dùng :
– thuốc trục giun sán.
Nước ép lá dùng để:
– Chống viêm sưng,
– Đấp bên ngoài vết thương, vết loét, những nhọt đầu đinh và những mụt trên mặt.
Đun sôi với dầu ricin ( dầu đu đủ tía hay dầu hạt thầu dầu ), dùng bên ngoài nơi vết bò cạp cắn.
heo y học truyền thố ayurveda của Ấn Độ cây vòi voi chữa trị :
– loét,
– vết thương,
– các bệnh ngoài da,
– côn trùng chích,
– chứng phong thấp,
– sốt,
– ho,
– bệnh ghẻ,
– bệnh đơn độc érysipèle,
– đau mắt
Hạt vòi voi chữa những bệnh đau dạ dày.
Ở Tây Phi, cây vòi voi đã được biết đến và được sử dụng trong :
– ói mữa,
– không kinh nguyệt aménorrhée,
– huyết áp cao,
– Ung mủ nướu răng gumboils,
– rữa vết loét,
– và những bệnh về mắt .
Ở Sierra Leone, lá vòi voi được nấu sắc sử dụng tắm rữa trẻ sơ sinh trong khi bột lá được dùng trị :
– viêm da dermatite,
– chóc lở,
– chứng lở chóc, sang thấp eczéma,
– nhiễm mặt ngoài da do vi khuẩn thường do Streptococcus pyogenes (impétigo)
Ở Sénégal, lá đun sôi được dùng :
– đẹn (muget)
và thuốc cao hay thuốc dán được dùng cho thủy bào chẩn ( nhiễm virus da ung trào mủ ) herpès và phong thấp ở Nam Dương.
Cây vòi voi còn là một đơn thuốc chữa trị đau cổ họng và phổ biến ở Đài Loan.
Tại Nigeria, cây vòi voi dùng cho chứng :
– sốt
– và loét.
Ở phiía tây nam Nigeria, cây vòi voi dùng để chữa trị :
– chứng viêm sưng,
– đặc biệt khớm xương sưng.