Bắt nguồn của tên gọi là từ đặc điểm và hình dạng của nó, cây có tới 5 lá to mọc chụm vào nhau.

Loại cây này được xếp vào loại thực vật thân nhỏ, khi sinh trưởng cây sẽ có chiều cao lên tới 2m. Phần thân có rất nhiều gai, lá mọc so le từng chùm, mỗi chùm gồm 3-5 lá. Lá ngũ gia bì có hình thuôn dài, đầu nhọn, mỏng.

Hoa có màu xanh, nhỏ, thường nở rộ vào đầu hạ. Quả có hình cầu, đường kính khoảng 3mm, khi chín có màu đen.

Rễ cây ngũ gia bì là bộ phận được sử dụng. Sau khi thu hoạch, rễ sẽ được loại bỏ phần gỗ, chỉ lấy vỏ rồi đem phơi khô để dễ bảo quản. Vỏ rễ khi phơi trực tiếp dưới ánh nắng sẽ cuộn lại thành từng ống. Mặt ngoài vỏ có màu vàng nâu, mặt trong có màu xám, xuất hiện nhiều chấm nâu vàng và mùi vị không rõ.

Ngũ gia bì phân bố ở miền Nam Trung Quốc, tập trung nhiều ở các tỉnh như Chiết Giang, Tây Tạng, Vân Nam, Quảng Đông, Quảng Tây, Phúc Kiến, Hồ Nam. Ngoài ra, thảo dược này còn phân bố ở Hồng Kông, Malaysia, Đài Loan, Nhật Bản, và Ấn Độ.

Cây Ngũ gia bì mọc nhiều ở các tỉnh phía Bắc và miền Trung Việt Nam.

Các loại Cây Ngũ Gia Bì :

1. Ngũ gia bì gai

Là giống cây mọc bụi, phần mép lá có xuất hiện rất nhiều gai ở trên thân cây.

2. Ngũ gia bì cẩm thạch

là giống cây thuộc họ nhà ngũ bì, phần lá có màu sắc lạ, được mọi người ưa chuộng bày biện trong nhà ở, phòng khách.

3. Ngũ gia bì hương (trụ gia bì)

NĂM 1969 cây này được tìm thấy tại Phó Bảng, Hà Giang ;Đây là loại thực vật mọc bụi, có chiều cao lên tới vài mét.  Sau đó, loại cây này đã được xếp vào danh sách dược liệu quý cần được bảo tồn. Hiện nay, cây đang được nghiên cứu bảo tồn và phát triển trồng tại Viện dược liệu.

Công dụng của cây Ngũ Gia Bì là gì? 

1.  Làm đẹp không gian sống

Tác dụng đầu tiên của cây ngũ gia bì phải kể đến đó là tác dụng làm đẹp không gian sống. Cây Ngũ Gia Bì cũng như nhiều loại cây cảnh khác, trồng trong nhà hay trong văn phòng, trên bàn làm việc với mục đích thay đổi không gian, mang đến không gian sống hài hòa với thiên nhiên.

Nhiều người trồng cây Ngũ Gia Bì trong nhà với mong muốn cải thiện không gian, mang đến môi trường mới cho ngôi nhà của mình. Bạn đặt một chậu cây Ngũ Gia Bì trên bàn làm việc sẽ thấy đẹp mặt hơn phải không. Đặt một chậu cây Ngũ Gia Bì trong nhà, bên cửa sổ hoặc ở ban công sẽ thấy ngôi nhà ấm áp, thoải mái và thư thái hơn nhiều khi có cây xanh. Vì vậy nếu bạn muốn thay đổi không gian nhàm chán của gia đình mình, tốt nhất nên trồng cây xanh trong đó có Cây Ngũ Gia Bì nhé.

2. Thanh lọc không khí

Cây Ngũ Gia Bì được NASA chứng minh là hiệu quả trong việc làm giảm formaldehyde, toluene và benzene từ không khí. Ngoài ra cây có khả năng đuổi muỗi, côn trùng rất thích hợp để trên bàn làm việc, bàn học. Đó là lý do tại sao nhiều người đặt Cây Ngũ Gia Bì trên bàn làm việc của mình.

Cây Ngũ Gia Bì còn giúp loại bỏ những chất bức xạ từ máy tính cũng như các thiết bị điện tử trong gia đình. Vì vậy bạn có thể đặt một chậu Cây Ngũ Gia Bì trong nhà hoặc phòng làm việc, bên cạnh tivi hoặc tủ lạnh đều được nhé. Cây sẽ mang đến cho bạn cũng như gia đình không gian sống thư thái, thoải mái và cực kỳ tốt cho sức khỏe.

3. Cải thiện phong thủy

Tác dụng thứ ba của Cây Ngũ Gia Bì được rất nhiều người quan tâm đó là yếu tố phong thủy. Trong phong thủy, Cây Ngũ Gia Bì có ý nghĩa giúp gia chủ phát triển vững mạnh, ổn định tài vận, giữ được tiền tài.

Trong ngũ hành tương sinh, Cây Ngũ Gia Bì là cây của người mệnh Mộc, tương sinh cho mệnh Mộc. Những người mệnh Mộc trồng một chậu Cây Ngũ Gia Bì sẽ có được tài khí và nhiều điều may mắn.

Hơn nữa, mỗi lá của Cây Ngũ Gia Bì tượng trưng cho 5 yếu tố ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ trong ngôi nhà bạn. Vì vậy bạn có thể đặt một chậu Cây Ngũ Gia Bì trong nhà để cải thiện yếu tố phong thủy, mang đến nhiều thuận lợi cho mình và các thành viên trong gia đình.

Thường người ta đặt ngũ gia bì là để ngăn cho khí vận không tốt đến gần nơi đặt cây, nên tốt nhất đặt ngũ gia bì ở phòng trẻ nhỏ, phòng ngủ, ở ô giếng trời gần phòng bếp… giúp ngôi nhà luôn thông thoáng và cải thiện yếu tố phong thủy rất tốt.

Cây Ngũ gia bì hợp nhất với những người tuổi Dần, tốt hơn nữa nếu như người tuổi Dần đó lại mang mệnh Mộc hoặc Hỏa. Những năm sinh tuổi Dần phù hợp để trồng cây gồm: Canh Dần (1950), Giáp dần (1974), Bính Dần (1986), Mậu Dần (1938-1998).

4.Đặc biệt tác dụng chữa bệnh

Cây ngũ gia bì có rất nhiều công dụng trong chữa bệnh. Trong thân và rễ của cây ngũ gia bì có chứa Eleutherococcus senticosus Maxim. Các heterozit gồm syringin C17H24O9.H2O hay eleutherozit B, eleutherozit α hay β sitosterol glucozit C35H60O6, eleutherozit C C8H16O6, eleutherozit B1 C17H20O10. Trong vỏ thân cây ngũ gia bì có eleutherozit nhiều hơn, trong thịt quả và vỏ thân có heterozit A, B, C và E nhiều hơn. Tác dụng của các heterozit này tương đồng với một số heterozit có trong nhân sâm, vì vậy có tác dụng chữa bệnh rất tốt.

Cây ngũ gia bì có tác dụng phòng ngừa bệnh ung thư, giãn mạch giúp tăng lưu lượng máu ở các động mạch vành từ đó giúp giảm huyết áp. Đồng thời tăng trí lực và thể lực, chống lão suy, tăng quá trình đồng hóa và chức năng tuyến sinh dục, xúc tiến tổ chức tái sinh và gia tăng quá trình chuyển hóa.

Hoạt chất trong ngũ gia bì có khả năng thúc đẩy quá trình hình thành kháng thể, điều chỉnh miễn dịch, kháng tế bào ung thư và virus. Ngoài ra, nó còn có tác dụng kháng viêm rất tốt, giúp điều trị một số bệnh lý liên quan tới hô hấp như viêm phế quản, viêm họng, cầm ho, long đờm,…

Trong đông y, đây được coi là vị thuốc quan trong trong các bài thuốc chữa đau nhức xương khớp. Nó có tác dụng mạnh gân cường cốt, trừ thấp, đẩy lùi cơn đau nhức. Ngoài, cây ngũ gia bì còn có khả năng trị chứng cơ bắp yếu ở trên, kháng viêm, hạ sốt và giảm đau cực tốt. Giúp hỗ trợ điều trị các bệnh như viêm khớp, thoái hóa cột sống,…

Ngoài ra, cây ngũ gia bì còn được dùng như một bài thuốc trị thấp khớp. Lấy 120g mỗi vị gồm ngũ gia bì, tùng tiết và mộc qua đi tán bột, mỗi lần lấy ra từ 3-4g uống, mỗi ngày uống 2 lần.

Hoặc có thể điều trị gãy xương bằng bài thuốc sử dụng địa cốt bì và ngũ gia bì mỗi vị 40g tán nhuyễn. Dùng thịt của 1 còn gà nhỏ giã nát, trộn với thuốc cho đều, dùng đắp bên ngoài, cố định bằng bó nẹp, sau 7 ngày thì tháo nẹp.

Phụ nữ cơ thể bị suy nhược có thể dùng mẫu đơn, cây ngũ gia bì đương quy và xích thược mỗi loại đều 40g đi tán bột. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 4g.

Những người bị lở ngứa eczema có thể lấy 20g mỗi vị gồm lá ngũ gia bì, cây cỏ dĩ (hy thiêm thảo), bạch chỉ, thổ phục linh, tỳ giải và rễ gấc. Tất cả sắc nước, chia ra uống ngày 2 lần sáng và tối, uống liên tục 7 ngày sẽ thấy giảm triệu chứng ngứa ngáy khó chịu.

Khi dùng cây Ngũ Gia Bì trong đông y bạn nên lưu ý những gì?

Vi thuốc này có tính vị cay ôn, làm tổn hại phần âm, hỗ trợ phần hoả nên người âm hư hỏa vượng không nên dùng.

Để sử dụng an toàn và có hiệu quả, bạn nên tham khảo trước ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc đông y uy tín. Một số thuốc, thực phẩm chức năng hay thảo dược khác mà bạn đang dùng có thể gây ra những tương tác không mong muốn với dược liệu này.

Trong quá trình sử dụng, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường, hãy tạm ngưng dùng và thông báo ngay cho bác sĩ.

Cách trồng và Chăm sóc cây Ngũ Gia Bì trong nhà đúng cách

1. Đất trồng

Bạn có thể chọn loại đất mùn pha xơ dừa hoặc trấu hoai mục để tăng thêm hàm lượng dinh đưỡng cho đất. Ngoài ra, đất trồng cần đảm bảo có độ tơi xốp, thoát nước tốt nhằm không gây úng rễ cho cây. Nếu không có sẵn đất, bạn cũng có thể tìm mua các loại đất vi sinh được đóng bao sẵn ở các tiệm cây cảnh.

2. Kỹ thuât trồng

Thông thường có 2 cách để trồng và nhân giống cây ngũ gia bì, đó là giâm cành hoặc chiết cành. Khi trồng cây bạn cần chuẩn bị sẵn chậu đất có bể rộng lớn hơn 1/3 bóng của gốc cây. Sau đó hãy đặt cành cây đã chuẩn bị theo 1 trong 2 phương pháp trồng trên vào chính giữa chậu rồi cho đất vào trong. Lưu ý vun đất vào sát gốc và hơi nhô cao lên một chút, tưới nước đều đặn hàng tuần.

3. Phân bón

Cây Ngũ Gia Bì không đòi hỏi phải cung cấp phân bón cho chúng thường xuyên vì loại cây này dễ sinh trưởng. Bạn chỉ nên bón phân cho cây vào giai đoạn sinh trưởng tốt nhất của cây nhằm kích thích cho chúng phát triển mạnh hơn. Hãy sử dụng phân hữu cơ hoặc phân NPK hòa tan với nước ở một tỉ lệ nhất định.

4. Điều kiện ánh sáng

Cây ngũ gia bì không chịu được ánh áng trực tiếp quá mạnh chiếu đến, do đó bạn cần để chậu cây vào nơi râm mát hoặc có mái che nắng. Mỗi tuần bạn chỉ nên mang chậu cây ra tắm nắng bên ngoài 1-2 lần, mỗi lần từ 4-6 tiếng là được.

5. Nước tưới

Chỉ nên duy trì tưới ẩm cho đất từ 2-3 lần/tuần để tránh tình trạng tích nước trong đất gây úng rễ cho cây. Không nên tưới quá thường xuyên trừ khi nơi bạn sinh sống có khí hậu nóng quanh năm. Chú ý quan sát màu sắc của lá tong quá trình trồng, nếu chúng bị vàng lá hoặc rụng nhiều chứng otr nước tưới đang bị dư thừa.

6. Nhiệt độ và độ ẩm

Cây ngũ gia bì là cây sinh trưởng trong môi trường nhiệt đới ẩm. Do đó chúng có thể chịu được mức nhiệt độ môi trường cao không quá 60 độ C. Để thuậ lợi nhất cho sự phát triển của cây, bạn nên để chúng ở nơi có nhiệt độ từ 25 đến 30 độ C. Ngoài ra cần chú ý độ ẩm trong đất, không được để đất khô quá lâu.

7. Phòng sâu bệnh

Cây dễ bị công trùng tấn công và gây hại cho cây. Bạn hãy chuẩn bị các loại thuốc bảo vệ thực vật để phun định kỳ nhằm bảo vệ lá cây không bị tấn công. Ngoài ra hãy chú ý quan sát và cắt tỉa những lá bị khô héo và bị bệnh nhằm tránh lây lan cho những lá hoặc cây khác.

Các vị trí nên đặt cây Ngũ Gia Bì trong nhà:

Đặt cây Ngũ Gia Bì tại những vị trí sau đây sẽ tốt cho phong thủy và giúp cây có thể sinh trưởng, phát triển lớn quanh năm:

• Đặt trên bàn làm việc: giúp bạ thư giãn, tâm trạng thoải mái nhẹ nhàng, cung cấp thêm oxy để tăng hiệu suất làm việc.
• Đặt ở khu vực ban công: sẽ giúp giảm đi sự nóng bức từ môi trường bên ngoài, gia tăng khả năng điều hòa không khí trong ngôi nhà của bạn.
• Đặt ở đại sảnh hoặc trước của nhà: đặt như vậy sẽ có lợi trong phong thủy, giúp thu hút vượng khí và tài lộc về cho bạn.
• Đặt ở sân vườn: giúp tô điểm thêm vẻ đẹp và sự đa dạng cho khu vườn trong ngôi nhà của bạn.

Qua bài viết dưới đây Xanh Bonsai mong rằng đã cung cấp một số thông tin về loài cây này đến cho mọi người. Cám ơn đã theo dõi bài viết!

Các câu hỏi thường gặp